معده درد چیست ؟
یکی از مشکلات گوارشی که معمولا شایع ترین علت درد شکم در نظر گرفته می شود ، معده درد می باشد . این درد در واقع احساس ناراحتی یا بی نظمی در هر عضو یا بخشی از شکم است که می تواند باعث دردی شود که کل ناحیه شکم را در بر می گیرد . معده درد و یا همان درد شکم ممکن است به دلیل رژیم غلط و نادرست غذایی و مصرف برخی از دارو ها باشد که سبب آسیب به معده می شود .
بسیاری از افراد از درد شکم به عنوان معده درد یاد می کنند. با این حال ، شکم شامل بسیاری از اندام های حیاتی ، عضلات ، رگ های خونی و بافت های همبند است که شامل موارد زیر می باشد :
- معده
- کلیه ها
- کبد
- روده های کوچک و بزرگ
- پیوست
- لوزالمعده
- كيسه صفرا
- طحال
سرخرگ اصلی قلب (آئورت) و یک ورید قلب دیگر (ورید اجوف تحتانی) نیز از شکم عبور می کنند. شکم همچنین محل زندگی عضلات اصلی است ، چهار گروه عضلات شکمی که به تنه ثبات می دهند و اندام ها را در جای خود حفظ می کنند . از آنجا که نواحی زیادی را در شکم در برمی گیرد ممکن است دلایل و علل مختلفی داشته باشد . در این بخش از مقاله پانوپا با ما همراه باشید تا با دلایل شایع معده درد بیشتر آشنا شوید .
علل و علائم معده درد
در واقع بهتر است بدانید که شکم درد یک شکایت شایع و تقریبا همگانی است و می تواند توسط عوامل مختلف ایجاد یا پیچیده شود. دراین قسمت برخی از دلایل شکم درد آورده شده است که عبارتند از :
1. گاستروآنتریت ( آنفولانزای معده )
یکی از دلایل شایع شکم درد ، می تواند این نوع آنفولانزا باشد . در این حالت ، درد شکم اغلب همراه با حالت تهوع ، استفراغ و مدفوع شل و پر از مایعات است که پس از خوردن غذا خیلی زودتر و بیشتر از حد معمول اتفاق می افتد. همچنین باکتری ها یا ویروس ها بیشتر موارد را ایجاد می کنند و علائم معمولاً طی چند روز برطرف می شوند. علائمی که بیش از 2 روز طول بکشد ممکن است نشانه مشکلات جدی تری در سلامتی مانند عفونت یا شرایط التهابی مانند بیماری التهابی روده باشد.
علائم رایج آنفولانزا معده عبارتند از :
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- گرفتگی شکم
- نفخ شکم
- گاز معده
2. گاز معده
از دیگر دلایلی که باعث درد و ناراحتی معده می شود ، گاز معده می باشد . در واقع گاز هنگامی اتفاق می افتد که باکتریها در روده کوچک غذاهایی را که بدن آنها را تحمل نمی کند تجزیه کنند. افزایش فشار گاز در روده می تواند باعث درد شدید معده شود. گاز همچنین می تواند باعث تنگی یا محدودیت در شکم و نفخ شکم یا آروغ زدن شود . بهتر است در مصرف مواد غذایی که در رژیم غذایی شما وجود دارد دقت لازم را داشته باشید تا از گاز معده و در نتیجه درد معده پیشگیری کنید .
3. سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
به دلایل ناشناخته ، مبتلایان به IBS کمتر قادر به هضم برخی از انواع غذاها هستند. معده درد علامت اصلی بسیاری از افراد مبتلا به IBS است و اغلب پس از اجابت مزاج تسکین می یابد. سایر علائم شایع شامل گاز ، حالت تهوع ، گرفتگی عضلات و نفخ شکم است.
4. ریفلاکس اسید
ریفلاکس معده باعث برگشت غذا به درون گلو و همچنین احساس سوزش در آن ناحیه می شود و می تواند یکی از مشکلات و دلایل درد معده نیز باشد . گاهی اسیدهای معده به سمت عقب حرکت می کنند و به سمت داخل گلو حرکت می کنند. این ریفلاکس تقریباً همیشه با احساس سوزش و درد همراه می شود . ریفلاکس اسید همچنین علائم شکمی مانند نفخ یا گرفتگی عضلات را ایجاد می کند .
بیشتر بخوانید : هر آنچه باید درباره دیابت بدانید
5. استفراغ
علل دیگری که باعث درد معده و شکم می شود ، استفراغ و برگشت غذا به بیرون است ، علت درد معده ناشی از استفراغ این است که اسیدهای معده از طریق دستگاه گوارش به سمت عقب حرکت می کنند و باعث تحریک بافت های مسیر می شوند . عمل فیزیکی استفراغ همچنین ممکن است باعث درد عضلات شکم شود. طیف گسترده ای از عوامل می تواند باعث استفراغ شود ، از انسداد روده گرفته تا مسمومیت با الکل .
6. ورم معده
ورم معده از دیگر مشکلات معده است که افراد با آن روبرو هستند ، در واقع افراد پس از خوردن غذا احساس تورم در معده را دارند ، بنابراین این دسته از افراد نباید زیاد غذا بخورند و بهتر است در وعده های بیشتر اما حجم کمتری از غذا را مصرف کنند . هنگامی که پوشش معده ملتهب یا متورم می شود ، ممکن است درد ایجاد شود. حالت تهوع ، استفراغ ، گاز و نفخ از دیگر علائم متداول التهاب معده است.
7. عدم هضم مواد غذایی
وقتی بدن قادر به هضم مواد غذایی نباشد ، توسط باکتری های روده و معده تجزیه می شود و در نتیجه گاز آزاد می کند. وقتی مقدار زیادی مواد هضم نشده وجود داشته باشد ، گاز زیادی تولید می شود و باعث فشار و درد در معده می شود. حالت تهوع ، استفراغ ، نفخ ، اسهال و درد شکم از دیگر علائم آن است. فرد مبتلا به عدم تحمل غذایی نسبت به برخی از مواد غذایی حساسیت بالایی دارد.
8. یبوست
معده درد گاهی ناشی از یبوست می باشد ، افرادی که به یبوست مبتلا هستند بیشتر از سایر افراد به درد شکم مبتلا می شوند . در واقع وقتی مقدار زیادی زباله در روده جمع می شود ، باعث افزایش فشار بر روده بزرگ می شود ، که ممکن است باعث درد معده شود.
یبوست می تواند دلایل زیادی از جمله موارد زیر داشته باشد ، از جمله :
- مقدار کمی فیبر یا مایعات در رژیم غذایی
- استفاده از داروهای خاص
- عدم تحرک و سطح پایین فعالیت بدنی
همچنین می تواند نشانه ای از یک اختلال عصبی یا انسداد روده باشد. اگر یبوست ادامه پیدا کند و ناراحت کننده باشد ، فرد باید حتما برای رفع و بهبود آن به پزشک مراجعه کند .
9. زخم معده
از دیگر علل شایع معده درد ، زخم معده می باشد که باعث سوزش شدید معده می شود . این دسته از افراد باید سعی کنند توجه ویژه ای به رژیم غذایی خود داشته باشند . زخم یا زخم هایی که بهبود نمی یابند ، باعث درد شدید و مداوم شکم می شوند . همچنین می تواند منجر به نفخ ، سوء هاضمه و کاهش وزن نیز شوند . همچنین شایعترین علل زخم معده و معده باکتریهای H.pylori و استفاده بیش از حد یا ادامه استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ( NSAIDS ) است.
10. بیماری کرون
در حقیقت بیماری کرون باعث التهاب پوشش دستگاه گوارش می شود که منجر به درد ، گاز ، اسهال ، حالت تهوع ، استفراغ و نفخ می شود و می توان از دیگر دلایل درد معده دانست .
با توجه به ماهیت مزمن ، این شرایط ممکن است منجر به سوء تغذیه شود ، باعث کاهش وزن و فرسودگی شود. این می تواند یک بیماری جدی و خطرناک باشد ، اما علائم ممکن است همیشه وجود نداشته باشد ، زیرا زمان بهبودی وجود دارد. درمان برای کمک به افراد در مدیریت علائم در دسترس است .
11. بیماری سلیاک
از دیگر بیماری های که باعث ناراحتی و درد معده می شود ، بیماری سلیاک است . بیماری سلیاک زمانی اتفاق می افتد که فرد به گلوتن ، پروتئینی که در بسیاری از غلات مانند گندم و جو وجود دارد ، حساسیت داشته باشد. این باعث التهاب در روده کوچک و در نتیجه درد می شود. اسهال و نفخ نیز علائم رایج است. با گذشت زمان ، سوء تغذیه ممکن است رخ دهد ، در نتیجه باعث کاهش وزن و خستگی می شود. توجه داشته باشید که افراد مبتلا به این بیماری باید از مصرف گلوتن خودداری کنند.
12. عضلات کشیده
از آنجا که بسیاری از فعالیت های روزمره نیاز به استفاده از عضلات شکم دارند ، آسیب دیدگی یا کشیدگی امری عادی است. همچنین آن دسته از افرادی که ورزش می کنند و دچار کشیدگی عضلات می شوند نیز ممکن است دچار معده درد شوند . بسیاری از افراد تمرکز زیادی روی تمرینات شکمی دارند و خطر آسیب را افزایش می دهند. به عنوان مثال ، نشستن بیش از حد معمول ممکن است منجر به درد عضلانی در ناحیه شکم شود.
13. گرفتگی قاعدگی یا آندومتریوز
از دیگر دلایل درد شکم ممکن است گرفتگی های قاعدگی باشد که در این دوران دختران و زنان آن را تجربه می کنند . در واقع قاعدگی می تواند باعث التهاب و درد در شکم شود. نفخ ، گاز ، گرفتگی و یبوست نیز می تواند در دوران قاعدگی رخ دهد و باعث ناراحتی شکمی شود. زنانی که آندومتریوز دارند ممکن است التهاب و درد شدیدتر یا مزمن تری را تجربه کنند. آندومتریوز بیماری است که در آن بافتی که به طور طبیعی در رحم رشد می کند در سایر قسمت های بدن ، معمولاً در ناحیه لگن اما گاهی در جاهای دیگر ایجاد می شود.
14. عفونت ادراری و مثانه
عفونت های دستگاه ادراری دلیل شایع دیگری برای درد معده و شکم می تواند باشد که اغلب توسط باکتری ها، در درجه اول ناشی از باکتری های E.coli گونه که استعمار مجرای ادرار و مثانه است ، باعث عفونت مثانه یا سیستیت می شود . علائم شامل درد ، فشار و نفخ در ناحیه تحتانی شکم است. اکثر عفونت ها همچنین باعث ادرار دردناک و ادرار کدر و با بوی شدید می شوند.
بیشتر بخوانید : درباره آنفولانزا چه می دانید
دلایل کمتر شایع معده درد
در برخی موارد ، درد شکم نشانه یک بیماری است که بدون مراقبت های فوری پزشکی ممکن است کشنده باشد.
علل کمتر درد شکم عبارتند از:
- آپاندیسیت (پاره شده آپاندیس) یا هر پارگی اندام شکمی
- عفونت کلیه ، بیماری یا سنگ کلیه
- هپاتیت (التهاب کبد)
- سنگ های کیسه صفرا (رسوبات سخت در کیسه صفرا)
- مسمومیت غذایی
- عفونت های انگلی
- عفونت یا انفارکت عضوی شکم (وقتی عضو به علت کمبود خونرسانی می میرد)
- شرایط قلبی ، مانند آنژین غیرمعمول یا نارسایی احتقانی قلب
- سرطان اندام ، به ویژه سرطان معده ، پانکراس یا روده
- هیاتال فتق
- کیست هایی که به فضای ارگانهای تهاجمی تبدیل شده و یا به خطر بیافتند .
